...

jak-dzialac-sprawnie-i-skutecznie cała książka, ebooki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tytu³: Jak dzia³aæ sprawnie i skutecznie
Autor: Andrzej Machnik
ISBN: 83-7197-899-5
Liczba stron: 60
Poza krótkim wprowadzeniem do problematyki sprawnego i skutecznego dzia³ania
ksi¹¿ka obejmuje zalecenia dotycz¹ce tego, jak dzia³aæ sprawnie i skutecznie
w sensie uniwersalnym, tj. bez wzglêdu na sytuacjê, w której siê znalelimy
oraz dziedzinê, któr¹ siê zajmujemy. Zalecenia te, wynikaj¹ce z ogólnej teorii
sprawnego dzia³ania, zosta³y wszechstronnie sprawdzone w praktyce i mog¹ byæ
u¿yteczne dla ka¿dego, równie¿ w zwyk³ym, codziennym ¿yciu.
Autor jest prakseologiem, himalaist¹, organizatorem wypraw w najwy¿sze góry wiata
oraz instruktorem alpinizmu. Napisa³ szereg ksi¹¿ek o tematyce alpinistycznej.
Na podstawie swoich dowiadczeñ i badañ opracowa³ ogóln¹ teoriê sprawnego
dzia³ania, której zarys przedstawi³ w ksi¹¿ce pt. „Sekrety sprawnego dzia³ania”.
Spis treci
Wstp
5
O działaniu ogólnie
7
Najczstsze braki oraz błdy popełniane w działaniu
15
Zalecenia szczegółowe dotycz ce sprawnego i skutecznego działania
17
Dowiedz si, o co ci w yciu chodzi, i znajd swoj własn drog...................................17
Nie bd zakutym łbem......................................................................................................19
Wyznacz sobie konkretne i jak najdalsze cele...................................................................21
Nie czy% nieuzasadnionych załoe%...................................................................................21
Nie trzymaj si zbyt sztywno wstpnych ustale%...............................................................22
Jakikolwiek cel jest zazwyczaj lepszy ni brak celu..........................................................22
Nie ograniczaj z góry swoich moliwo)ci..........................................................................22
Ustal hierarchi wano)ci celów — nie daj si rozmieni, na drobne................................23
Wykorzystuj okazje............................................................................................................23
Zawsze staraj si robi, to, co w danym momencie mógłby) zrobi, najlepiej....................24
Przygotuj si solidnie do kadej akcji................................................................................24
Nie id bez potrzeby na cało), — nie działaj bez rezerw..................................................26
Nie gromad rezerw nadmiernych......................................................................................26
Nie naduywaj „sztucznych ułatwie%”...............................................................................27
Nie przesdzaj niczego zawczasu.......................................................................................27
Staraj si przewidzie,, co si moe zdarzy,.......................................................................29
Nie zasypuj gruszek w popiele...........................................................................................29
Nie sied bezczynnie — działaj!........................................................................................30
Badanie sytuacji przeprowadzaj co najmniej dwoma rónymi od siebie sposobami.........30
Do odwanych )wiat naley!..............................................................................................31
Nigdy si nie załamuj.........................................................................................................31
Posuwaj si do przodu, ale nie naciskaj za bardzo.............................................................33
Staraj si osign, swoje cele minimalnym wydatkiem energii........................................35
Nie rób tego, co równie dobrze moe przebiega, bez twego udziału
lub nawet lepiej bez niego przebiegnie...........................................................................35
Stwarzaj fakty dokonane tam, gdzie si tylko da i opłaca..................................................36
 4
I
Spis tre#ci
Staraj si osiga, jak najwicej celów za jednym zamachem............................................36
Wybierz wła)ciwy moment................................................................................................37
Pchaj nieustajco do przodu sprawy o pierwszorzdnym znaczeniu.................................37
Nie poganiaj rzeki kijem....................................................................................................38
Stosuj racjonaln zmienno), działa% — nie uprawiaj monokultury..................................39
Doce% znaczenie przerw odpoczynkowych........................................................................40
Nie bd katornikiem........................................................................................................40
Nie chod na łatwizn........................................................................................................41
Zsynchronizuj swoje działania i zachowaj odpowiednie proporcje midzy nimi..............41
Wykorzystuj warunki naturalne.........................................................................................42
Unikaj zbyt wskiej specjalizacji.......................................................................................43
Naucz si cho, jedn rzecz robi, dobrze............................................................................43
Nie ryzykuj drobnych zysków tam, gdzie ewentualne straty
mog by, po wielokro, wiksze.....................................................................................44
Przede wszystkim prostota!................................................................................................44
Spróbuj, zanim zaczniesz robi, co) na serio......................................................................44
Od czasu do czasu przeprowad ,wiczenia o ekstremalnym charakterze.
Dowiedz si, na co ci sta,..............................................................................................46
Nie prowad „walki” na wszystkich frontach jednocze)nie...............................................46
Utrzymuj inicjatyw...........................................................................................................47
Zachowaj systematyczno),................................................................................................47
Wytwórz w sobie wła)ciwe odruchy..................................................................................47
Nie bój si popełniania błdów..........................................................................................48
Nie popadaj w skrajno)ci....................................................................................................49
Naucz si wła)ciwie stawia, i rozwizywa, problemy......................................................49
Uwierz w to, e moesz zwyciy,....................................................................................51
Nie my)l kategoriami pobonych ycze%...........................................................................52
Naucz si pokonywa, trudno)ci — ,wicz sił woli...........................................................52
Nie uzaleniaj si................................................................................................................53
Nie osiadaj na laurach........................................................................................................54
Nie popadaj w zbytni pewno), siebie...............................................................................54
Dbaj o własn sprawno), i wszechstronny rozwój............................................................55
Szanuj przyrod..................................................................................................................57
Nie zostawiaj niedoróbek — to, co masz zrobi,, staraj si zrobi, dobrze.........................57
Nie bd zachłanny.............................................................................................................57
Nie daj si zalewa, drobiazgami........................................................................................58
Zachowuj zawsze gotowo), do akcji.................................................................................58
Zmieniaj swoje złe nawyki.................................................................................................58
Kuj elazo póki gorce.......................................................................................................59
O działaniu ogólnie
Podstawow cech sytuacji człowieka jest niepewno i przede wszystkim do niej mu-
simy dostosowa nasze poczynania. Prawie nic nie moemy wiedzie na pewno, za
o granicach poznania w ostatecznym rozrachunku stanowi słynna zasada nieoznaczono-
ci Heisenberga. Aby przewidzie przyszłe połoenie czstki elementarnej naley zmie-
rzy jej pozycj# i pr#dko. T metod nie mona jednak wyznaczy połoenia dokład-
niej ni pomi#dzy dwoma kolejnymi grzbietami fali wietlnej. &eby precyzyjniej
zmierzy pozycj#, naleałoby uy wiatła o bardzo małej długoci fali. Nie mona jed-
nak uy dowolnie małej jego iloci, musi to by co najmniej jeden kwant. Pojedynczy
kwant zmienia jednak stan czstki i jej pr#dkoci w sposób, którego nie da si# przewi-
dzie. Co gorsza, im dokładniej zmierzymy połoenie czstki, to tym mniej dokładnie
moemy zmierzy jej pr#dko — i odwrotnie. Heisenberg wykazał, e iloczyn nie-
oznaczonoci obu pomiarów jest zawsze wi#kszy ni stała Plancka. Ta granica dokład-
noci nie zaley od metody pomiaru pr#dkoci lub połoenia, lecz jest fundamentaln
i nieuniknion własnoci przyrody. Pozorna przypadkowo zjawisk kwantowych wi-
e si# z niemonoci dokładnego okrelenia warunków pocztkowych, a take wrali-
woci badanych obiektów na pomiar. Matematyka chaosu pokazuje ponadto, e prawa
deterministyczne mog prowadzi do zachowa,, które wygldaj jak przypadkowe.
Równie nawet niewielka zmiana warunków pocztkowych moe prowadzi do całko-
wicie innego zachowania ni przewidywane. Wszystko to razem oznacza, e dokładne
okrelenie przebiegu wi#kszoci zjawisk jest po prostu niemoliwe.
W przeci#tnej sytuacji yciowej człowiek tym bardziej skazany jest na przewidywania
dotyczce jedynie ogólnej natury zjawisk i w jeszcze wi#kszym stopniu ma do czynie-
nia z niejasnoci i przypadkowoci. I do tego włanie przede wszystkim powinny by
dostosowane jego poczynania. Wynika za z tego potrzeba zachowania szczególnego
rodzaju koncentracji w działaniu:
koncentracji optymalnej
. Do wywołania jakiego-
kolwiek zdarzenia potrzebna jest odpowiadajca mu koncentracja energii, na to za na-
kłada si# konieczno działania w warunkach cigłej zmiennoci i niepewnoci. Musi-
my zatem oprócz minimalnego zasobu energii potrzebnego dla wytworzenia danego
zdarzenia mie jeszcze ponadto mono skutecznego kontrowania lub wykorzystywa-
nia takich zmian. Potrzebny jest nam wi#c pewien poziom rezerw zdatnych do uycia
w takim charakterze. Taki poziom koncentracji, który zapewnia nam moliwo sku-
tecznej reakcji na wi#kszo trudnych do dokładnego przewidzenia zmian, lecz praw-
dopodobnych przy danym typie działania, nazwiemy włanie koncentracj optymaln.
Gdy nie dysponujemy odpowiednimi rezerwami mocy, moemy si# spotka z takimi
zmianami sytuacji, które nas przerosn. W kadym przypadku odbije si# to negatywnie
na rezultatach naszego działania.
 8
I
O działaniu ogólnie
Mona wykaza, e działania wykonywane z optymaln koncentracj energii pochła-
niaj minimaln jej ilo, pozostawiajc zarazem jej najwi#ksz ilo na dalsz akcj#.
Powysze kwestie staj si# dobrze widoczne, gdy np. obserwujemy dwóch wspinaczy
pokonujcych cian# skaln, z których jeden jest dobrze do tego przygotowany a drugi
nie. Ten przygotowany przejdzie dany odcinek szybko, nie m#czc si# przy tym zbyt-
nio, nie utykajc i korzystajc z najbardziej odpowiedniego rozkładu stopni i chwytów,
bez wzgl#du na ich wielko. Wszystkie one — nawet te najmniejsze — mog by
przez niego wykorzystane. Pozwala mu na to zarówno jego sprawno i siła fizyczna,
jak i umiej#tnoci techniczne. Jego wydatek energii b#dzie przy tym minimalny ze
wzgl#du na brak przestojów w trudnych miejscach, które zuywałyby jego sił#. Drugi
wspinacz b#dzie szedł powoli, m#czc si# nadmiernie przy kadym ruchu i z koniecz-
noci wykorzystujc tylko najwi#ksze stopnie i chwyty, tworzce niewłaciwy i dodat-
kowo m#czcy rozkład, gdy na nic innego go ju nie sta. Zarówno to jak i cigłe uty-
kanie w trudnych miejscach w szybkim tempie wyczerpie jego i tak mizerne siły. Jego
mi#nie cały czas pracowa b#d pod skrajnym obcieniem, przez co ruchy jego b#d
niezborne, co te pochłonie dodatkowe siły. W ostatecznym rozrachunku wszystkie te
niekorzystnie pracujce czynniki wytworz system sprz#e, zwrotnych cigncy nie-
przygotowanego spinacza w dół, w dosłownym tego słowa znaczeniu.
Z kolei działania wykonywane koncentracj mniejsz od optymalnej — działania zbyt
łatwe — staj si# nieefektywne ze wzgl#du na towarzyszce mu rozproszenie uwagi
i zwizane z tym chaotyczne poczynania.
Do wywołania konkretnego zdarzenia niezb#dna jest nie tylko odpowiadajca mu ilo
energii, ale równie odpowiedni jej rozkład przestrzenny, czyli forma. Jeli b#dziemy
rozpatrywali rozkład energii na dowolnym obszarze, w tym i dowolnie małym, to nie-
odpowiednio jej rozkładu wyraa si# b#dzie tym, e w niektórych miejscach b#dzie-
my jej mieli za duo, w innych za za mało — nawet przy generalnie odpowiedniej ilo-
ci. W ostatecznym rozrachunku doprowadza to do innego zdarzenia, ni to, które miało
by wywołane. Podany efekt osigamy zatem tylko wtedy, gdy uyjemy odpowied-
niej koncentracji energii, czyli takiej jej iloci i w takiej formie, która odpowiada
danemu zdarzeniu. Poniewa kademu rozkładowi przestrzennemu energii odpowiada
konkretna własno fizyczna obiektu, mona powiedzie, e zwizek mi#dzy form
a treci jest wzajemnie jednoznaczny. Niejednoznaczne moe by natomiast wraenie,
jakie dana forma wywiera na obserwatorach, którzy w zwizku z tym podkłada b#d
pod ni róne „treci”, czyli wyobraenia.
Jako jest zatem niczym innym jak prze-
strzennym rozkładem iloci.
Jeli w jakimkolwiek punkcie ilo energii b#dzie za mała, wtedy nie osigniemy po-
danego rezultatu wskutek niewystarczajcego przekształcenia warunków i okolicznoci,
jeli za dua, wtedy wywołamy przeciwcelowe skutki uboczne. To sformułowanie mo-
glibymy nazwa
prawem nacisków
.
Nie mona co prawda twierdzi, e istnieje działanie w ogóle niewywołujce skutków
ubocznych, jednake w przypadku właciwej koncentracji efekty te nie b#d sprzeci-
wia si# celowi, a wr#cz przeciwnie — b#d mu sprzyja. Wszystko to doprowadza nas
do poj#cia działania właciwego i niewłaciwego. Działaniem właciwym b#dzie takie
działanie, które doprowadzi nas do celu bez wywoływania przeciwcelowych skutków
ubocznych. Działanie takie moliwe jest tylko przy optymalnej koncentracji energii ze
[ Pobierz całość w formacie PDF ]